Czy wcześniejsza wypłata środków jest możliwa?

Tak, wcześniejsza wypłata jest możliwa w obu produktach, ale na różnych zasadach. Z IKE można wycofać nawet część środków, płacąc 19% podatek od zysków (tzw. podatek Belki). Z IKZE można wypłacić tylko całość zgromadzonych środków, a cała kwota (kapitał i zyski) jest doliczana do dochodu i opodatkowana według skali PIT (12% lub 32%).

Co się dzieje z niewykorzystanym rocznym limitem wpłat?

Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym limit wpłat na IKE lub IKZE przepada bezpowrotnie. Nie przechodzi na lata następne.

Czy osoba w wieku 16–18 lat może założyć konto?

Tak, osoba małoletnia (w wieku 16-18 lat) może założyć konto, ale może dokonywać wpłat tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z umowy o pracę. Wysokość wpłat nie może przekroczyć uzyskanego wynagrodzenia.

Co się stanie w przypadku śmierci, jeśli nie wskazałem uposażonego?

Jeśli właściciel konta nie wskazał osób uposażonych, zgromadzone środki wchodzą do masy spadkowej i podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby wypłacić środki z IKE w wieku 55 lat?

Wcześniejsza wypłata z IKE (po ukończeniu 55. roku życia zamiast 60.) jest możliwa, jeśli oszczędzający nabył uprawnienia emerytalne, na przykład z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Co z podatkiem u źródła (WHT) od dywidend zagranicznych w IKE/IKZE maklerskim?

Dywidendy z zagranicznych spółek (np. z USA) notowanych na giełdach są opodatkowane u źródła (np. 15% w USA dla polskich rezydentów). W ramach IKE/IKZE ten podatek jest ostateczny i nie podlega już w Polsce opodatkowaniu podatkiem Belki, co jest korzystne w porównaniu do inwestowania poza tymi kontami.

IKE czy IKZE? Jak odkładać na emeryturę i płacić niższe podatki?

Najważniejsze informacje o IKE i IKZE w pigułce:

IKE pozwala wypłacić środki bez podatku Belki po 60. roku życia – to realne 19% zysku więcej.
IKZE umożliwia odliczenie wpłat od dochodu w PIT, ale wypłata po 65. r.ż. jest opodatkowana 10% ryczałtem.
Wcześniejsze wycofanie środków z IKZE jest mniej korzystne podatkowo – działa tu tzw. asymetria ryzyka, której IKE nie ma.
Oba konta są prywatne i dziedziczone, ale mają inne cele – IKZE wspiera bieżące oszczędzanie z ulgą w PIT, IKE chroni zysk na przyszłość.
Strategia hybrydowa: najpierw IKZE (ulga tu i teraz), potem IKE (zwolnienie z Belki) – to najbardziej efektywna kombinacja.
Wybór zależy od dochodów, profilu podatkowego i tego, czy zależy Ci na elastyczności czy maksymalnej korzyści fiskalnej.

W tym artykule poruszam następujące tematy:

Czym są IKE i IKZE i dlaczego powstały?

Publiczna emerytura z ZUS to tylko część przyszłych dochodów – najczęściej niewystarczająca, by utrzymać dotychczasowy poziom życia. Dlatego istnieje III filar emerytalny, czyli dobrowolne oszczędzanie z zachętami podatkowymi.

Najpopularniejsze formy to:
IKE – Indywidualne Konto Emerytalne
IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego

Oba konta są w pełni prywatne i dziedziczone. Można mieć oba naraz.

Powstanie IKE i IKZE to odpowiedź na erozję zaufania do państwowego systemu emerytalnego – szczególnie po reformie OFE i wprowadzeniu tzw. „suwaka bezpieczeństwa”. Dla wielu osób te produkty to nie tylko oszczędność podatkowa, ale też poczucie kontroli i psychicznego bezpieczeństwa, że środki faktycznie należą do nich.

Jakie są główne różnice między IKE a IKZE?

Cecha	IKE	IKZE
Ulga podatkowa przy wpłacie	Brak	Tak – odliczenie w PIT
Podatek przy wypłacie po 60/65 r.ż.	*0% (brak podatku Belki)*	10% zryczałtowany
Wcześniejsza wypłata	Możliwa częściowo, podatek 19% od zysku	Tylko całość, podatek 12% lub 32%
Limit wpłat 2025	26 019 zł	*10 407,60 zł (lub 15 611,40 zł dla JDG)*
Minimalny wiek wypłaty	60 lat (lub 55 przy wcześniejszej emeryturze)	65 lat

Wizualny schemat decyzyjny – co wybrać?

Odpowiedz na pytania:

→ Czy płacisz podatek 32% lub liniowy 19%?
Tak: Rozważ IKZE jako priorytet.
→ Czy cenisz elastyczność i chcesz mieć dostęp do środków przed emeryturą?
Tak: Wybierz IKE.
→ Czy chcesz odkładać więcej niż 10 tys. zł rocznie?
Tak: Potrzebujesz również IKE.
→ Czy zależy Ci na bezpodatkowym przekazaniu środków spadkobiercom?
Tak: IKE jest lepsze niż IKZE.

Ile pieniędzy mogę odzyskać z podatku dzięki IKZE?

Wpłacając na IKZE, odliczasz kwotę od dochodu w PIT.

Przy wpłacie 15 611,40 zł w 2025 roku:
– podatnik liniowy (19%) odzyska 2 966,17 zł,
– ryczałtowiec (15%) – 2 341,71 zł,
– etatowiec w II progu (32%) – aż 4 995,65 zł.

Odliczenie wpisuje się w PIT/O. Fiskus zwykle zwraca nadpłatę w ciągu kilku tygodni.

Kiedy IKE jest lepszym wyborem? Potęga zwolnienia z podatku Belki

IKE daje pełne zwolnienie z 19% podatku od zysków kapitałowych, jeśli wypłata nastąpi po 60. roku życia i spełnione są warunki ustawowe.

Przykład: inwestując 100 000 zł i zyskując 50 000 zł, oszczędzasz aż 9 500 zł podatku. Żadne konto oszczędnościowe czy ETF poza IKE nie daje takiego efektu netto.

Wcześniejsza wypłata środków: ukryte ryzyko IKZE i elastyczność IKE

IKE pozwala na częściowy zwrot – płacisz tylko 19% Belki od zysku.
IKZE – tylko wypłata całości i rozliczenie wg stawki 12% lub 32% PIT.

Asymetria ryzyka:
W IKE ryzyko jest ograniczone – w najgorszym razie płacisz Belkę.
W IKZE ryzyko jest asymetryczne – ulga dziś może skutkować wyższym podatkiem przy zwrocie, zwłaszcza przy zmianie progu.

Przykład:

Wypłacasz przedwcześnie 30 000 zł:

w IKE: po opodatkowaniu 19% zysku zostaje ok. 28 100 zł
w IKZE: całość wchodzi do dochodu i w II progu daje tylko 20 400 zł netto

Studium przypadku – zobacz, jak to działa w praktyce

Anna, 30 lat, programistka na B2B
Stosuje podatek liniowy 19%. Co roku maksuje IKZE dla ulgi w PIT, a nadwyżki inwestuje w IKE. Oszczędza podwójnie.
Krzysztof, 45 lat, pracownik etatowy (12%)
Nie korzysta z IKZE, bo ulga jest niewielka. Inwestuje długoterminowo w IKE, żeby uniknąć Belki na końcu.
Zofia, 58 lat, zbliża się do emerytury
Korzysta z IKE-Obligacji. Spokojnie buduje 5-letni staż wpłat, by wypłacić środki po 60. r.ż. bez podatku.

Jaka jest optymalna strategia? Połącz IKE i IKZE, aby zyskać najwięcej

Strategia hybrydowa:
Najpierw IKZE (ulga w PIT), potem IKE (zwolnienie z Belki).
Limity 2025:
• 36 426,60 zł (etatowiec)
• 41 630,40 zł (JDG)

Jaką rolę odgrywa PPK? Hierarchia oszczędzania dla pracownika

PPK – dopłaty od pracodawcy i państwa = gwarantowany zysk
IKZE – ulga podatkowa w PIT (zwłaszcza w II progu)
IKE – elastyczność i najwyższy limit roczny

Jak wygląda dziedziczenie środków z IKE i IKZE i który produkt jest korzystniejszy dla spadkobierców?

IKE i IKZE są dziedziczone – środki nie wchodzą do masy spadkowej.

IKE: bez podatku dochodowego i spadkowego
IKZE: 10% podatku ryczałtowego, chyba że spadkobierca przeleje środki na swoje IKZE

W co inwestować środki? Przegląd opcji od lokat po ETF-y

Lokaty i konta oszczędnościowe – bezpieczeństwo, ale niskie oprocentowanie
Fundusze inwestycyjne – różne strategie, opłaty za zarządzanie
Rachunki maklerskie – ETF-y, akcje, obligacje – swoboda, ale ryzyko
IKE/IKZE-Obligacje – indeksacja inflacyjna i gwarancja Skarbu Państwa

Najlepszy kompromis? Obligacje EDO w ramach IKE – ochrona przed inflacją, bez podatku Belki, 100% bezpieczeństwa.

Jak założyć konto IKE lub IKZE krok po kroku?

Wybierz instytucję (bank, TFI, makler)
Złóż wniosek (online lub w oddziale)
Zweryfikuj tożsamość
Dokonaj przelewu
Dla IKZE: wpisz wpłatę w PIT/O

Najczęstsze błędy przy oszczędzaniu w IKE/IKZE

Wysokie opłaty za zarządzanie – przy 2% rocznie po 30 latach tracisz ponad połowę zysku.
Brak inwestycji – nieoprocentowane konto nie chroni przed inflacją.
Brak wskazania uposażonego – środki trafiają do masy spadkowej i są trudniej dostępne.
Zakładanie IKZE bez bufora finansowego – nagła potrzeba wycofania = nieopłacalna wypłata.

Najczęściej zadawane pytania

Czy można mieć jednocześnie IKE i IKZE?
Tak, to produkty uzupełniające się.

Czy wcześniejsza wypłata jest możliwa?
Tak, IKE: częściowa, z Belką. IKZE: tylko całość, z PIT.

Czy IKE i IKZE są bezpieczne?
Tak, są prywatne, dziedziczone, niezależne od ZUS.

Czy można przenieść środki z IKE do IKZE?
Nie, transfery między tymi produktami są niemożliwe.

Co się dzieje z niewykorzystanym limitem?
Przepada bezpowrotnie po danym roku.

Czy osoba 16–18 lat może założyć konto?
Tak, pod warunkiem uzyskiwania dochodów i zgody opiekuna.

Co w przypadku śmierci, jeśli nie wskazałem uposażonego?
Środki wchodzą do masy spadkowej i podlegają standardowej procedurze dziedziczenia.

Jak wygląda wcześniejsza emerytura uprawniająca do wypłaty z IKE w wieku 55 lat?
Dotyczy osób, które nabyły prawo do emerytury (np. z tytułu pracy w szczególnych warunkach).

Czy rząd może znacjonalizować środki z IKE/IKZE?
Nie, środki te są prywatną własnością, chronioną ustawowo. Nie są częścią systemu publicznego jak OFE.

Jak wygląda podział IKE/IKZE przy rozwodzie?
Jeśli konto powstało po ślubie, zgromadzone środki mogą podlegać podziałowi majątku wspólnego.

Co z podatkiem u źródła (WHT) dla IKE/IKZE maklerskiego?
Dywidendy z zagranicznych spółek (np. USA) są opodatkowane u źródła (15%) i nie podlegają dalszemu opodatkowaniu w Polsce.

Aktualizacja artykułu: 14 lipca 2025 r.

Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości

Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/

Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.