Certyfikat energetyczny – czym jest i dlaczego trzeba go mieć?

Certyfikat energetyczny to dokument pokazujący, ile energii zużywa budynek. Jest obowiązkowy przy sprzedaży, wynajmie i po zakończeniu budowy. Brak świadectwa grozi grzywną do 5000 zł.

Czym jest certyfikat energetyczny i kto go potrzebuje?

Certyfikat energetyczny (świadectwo charakterystyki energetycznej) to dokument, który informuje, ile energii potrzebuje Twój dom lub mieszkanie do ogrzewania, wentylacji, ciepłej wody, a w budynkach niemieszkalnych również do oświetlenia i chłodzenia.

Zawiera trzy konkretne wskaźniki:

EU – pokazuje, ile energii faktycznie potrzebują grzejniki i system ciepłej wody; to wartość najbardziej zbliżona do faktycznego zużycia.

EK – informuje, ile energii trzeba kupić od dostawcy; ta wartość przekłada się na wysokość Twoich rachunków.

EP – uwzględnia koszt środowiskowy dostarczenia tej energii; to główny wskaźnik przy ocenie ekologicznej wartości budynku.

Dokument potrzebny jest przy sprzedaży, wynajmie oraz przy zgłoszeniu zakończenia budowy. Nie trzeba go przedstawiać, jeśli:

• budynek ma powierzchnię do 70 m² i został postawiony na własne potrzeby,
• jest to obiekt zabytkowy,
• budynek służy kultowi religijnemu,
• to obiekt przemysłowy lub gospodarczy o zapotrzebowaniu na energię do 50 kWh/(m²·rok),
• budynek jest używany sezonowo do 4 miesięcy w roku.

Jak krok po kroku uzyskać certyfikat energetyczny w 2025 roku?

Na początek upewnij się, że potrzebujesz certyfikatu. Jeśli planujesz sprzedaż lub wynajem, nie masz wyjścia – dokument będzie konieczny.

Kolejny krok to wybór specjalisty z Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków (CRCEB). Możesz go znaleźć na stronie gov.pl. Zanim zlecisz usługę:

Przygotuj dokumenty:

Czas realizacji zwykle zamyka się w 2–7 dni roboczych, o ile dokumentacja jest kompletna.

Ile kosztuje świadectwo energetyczne i jaka jest jego ważność?

Certyfikat energetyczny ważny jest przez 10 lat. Traci ważność, jeśli zmienisz system grzewczy, wykonasz docieplenie lub zmodernizujesz budynek.

Koszt zależy od lokalizacji, wielkości nieruchomości i tego, czy specjalista musi przyjechać na miejsce. Dla domu jednorodzinnego typowy zakres to 350–1500 zł.

Kary za brak świadectwa energetycznego – co grozi właścicielowi?

Sprzedając lub wynajmując nieruchomość bez świadectwa, narażasz się na grzywnę do 5000 zł. Notariusz ma obowiązek poinformować o tym ryzyku i zapisuje fakt w akcie.

Brak dokumentu nie zatrzyma transakcji, ale może mieć konsekwencje finansowe i wizerunkowe. Certyfikat powinien być przekazany najpóźniej przy podpisaniu umowy.

Podstawy prawne – polska ustawa i dyrektywa unijna EPBD

Obowiązek certyfikacji wynika z polskiej ustawy z 29 sierpnia 2014 r. i dyrektywy unijnej EPBD, zaktualizowanej w 2024 roku. Wprowadzone zmiany obejmują m.in.:

Paszport renowacji budynku – dokument wskazujący plan działań prowadzących do zeroemisyjności,

MEPS (Minimalne Standardy Charakterystyki Energetycznej) – budynki o najgorszych parametrach (np. klasa G) będą musiały zostać poddane modernizacji.

Od 2028 r. nowe budynki publiczne mają być zeroemisyjne, a od 2030 r. dotyczy to również budynków prywatnych.

Audyt energetyczny a świadectwo – główne różnice i zastosowanie

Audyt potrzebny jest wtedy, gdy chcesz zmodernizować budynek i ubiegać się o dofinansowanie.

Dofinansowanie do termomodernizacji – jak certyfikat otwiera drogę do dotacji?

Certyfikat energetyczny jest często warunkiem wstępnym – bez niego nie złożysz wniosku. Jednak w programach takich jak „Czyste Powietrze”, sam certyfikat nie wystarczy.

Jeśli planujesz kompleksową modernizację i liczysz na wyższy poziom dotacji, potrzebujesz audytu energetycznego. To on wyznacza zakres prac, kosztorys i prognozowane efekty. Bez niego dotacja może zostać obniżona lub całkowicie odrzucona.

Przyszłość budynków – budynki zeroemisyjne i nowe klasy energetyczne

Unia Europejska wyznaczyła konkretny kierunek: do 2030 roku wszystkie nowe domy prywatne mają być zeroemisyjne. Taki budynek nie emituje CO₂, jest bardzo dobrze izolowany, a źródłem energii jest np. pompa ciepła i fotowoltaika.

Zmieni się też sposób prezentowania klas energetycznych – skala zostanie uproszczona i ujednolicona w całej Unii. Będzie to realne narzędzie przy porównywaniu mieszkań na rynku.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Co zrobić, jeśli zgubiłem certyfikat?
Możesz pobrać kopię z systemu CRCEB lub skontaktować się z audytorem, który wystawił dokument.

Czy garaż wolnostojący potrzebuje świadectwa?
Nie, o ile nie jest częścią sprzedawanej nieruchomości z systemem ogrzewania.

Kto sprawdza brak certyfikatu?
Nadzór budowlany – to on może nałożyć grzywnę.

A jeśli sprzedaję tylko udział w nieruchomości?
Certyfikat nadal obowiązuje – dotyczy całego budynku.

Aktualizacja artykułu: 11 czerwca 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski

Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/

Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.