Czym jest wypis i wyrys z rejestru gruntów i jak go uzyskać?
- Wypis z EGiB to część opisowa (co i kto), wyrys to część graficzna z mapy ewidencyjnej (gdzie i jak położone).
- Do aktu i wniosku wieczystoksięgowego zamów wypis + wyrys z klauzulą „do KW” (§ 36 rozporządzenia EGiB).
- Chcesz oszczędzić przy wstępnej weryfikacji danych: wybierz wypis uproszczony (bez pełnych danych właścicieli).
- Wniosek złóż w starostwie/UM na prawach powiatu albo online przez portal powiatowy lub ePUAP; opłata wg tabel PZGiK.
Wypis z rejestru gruntów to urzędowy dokument tekstowy z danymi ewidencyjnymi, a wyrys to urzędowy fragment mapy ewidencyjnej pokazujący położenie i granice nieruchomości. Oba pochodzą z ewidencji gruntów i budynków (EGiB) i służą w obrocie, kredycie i postępowaniach administracyjnych zgodnie z Prawem geodezyjnym i rozporządzeniem EGiB. Jeśli przygotowujesz sprzedaż lub ustanowienie hipoteki, zamów od razu wypis i wyrys „do KW”.
Reklama:Czym jest wypis i czym jest wyrys oraz na czym polega różnica?
Wypis to dane opisowe EGiB: identyfikatory, jednostki rejestrowe, użytki i klasy, dane o budynkach/lokalach, podstawy wpisów; sporządzany elektronicznie lub papierowo (§ 36 ust. 1–3 rozporządzenia EGiB). Wyrys to urzędowy fragment mapy ewidencyjnej ze skalą i kierunkiem północy, z przebiegiem granic i numerami działek (§ 36 ust. 4–5). Dokumenty przeznaczone do księgi wieczystej opatrza się klauzulą „do KW” (§ 36 ust. 6). Komplet wypis + wyrys zapewnia zgodność treściową i przestrzenną danych w obrocie prawnym.
W jakich sytuacjach potrzebny jest wypis i wyrys, kiedy wystarczy wypis uproszczony?
Dobierz dokument do celu, oszczędzisz czas i pieniądze.
Wypis i wyrys z klauzulą „do KW”: niezbędne do aktu notarialnego (sprzedaż, darowizna), wniosków o wpis/założenie KW i ustanowienia hipoteki (wymóg notariusza, banku i sądu).
Wypis pełny (bez wyrysu): często wystarcza w sprawach spadkowych i sądowych (np. zasiedzenie, zniesienie współwłasności), gdy kluczowe są dane opisowe i historia jednostek rejestrowych.
Wypis uproszczony: idealny do wstępnej weryfikacji danych, obliczenia podatku od nieruchomości lub wniosków rolniczych; nie zawiera pełnych danych właścicieli (ochrona danych) i nie zastępuje dokumentów „do KW”.
Jaki dokument jest mi potrzebny? (Checklista)
- Do notariusza/banku/sądu (KW): zawsze wypis + wyrys „do KW”.
- Do sprawy spadkowej/sądowej: zwykle wypis pełny.
- Do sprawdzenia danych/podatku: wypis uproszczony (najtańszy).
Kto uzyska wypis i wyrys oraz jaka jest podstawa prawna dostępu?
Wypis wydaje się właścicielowi, użytkownikowi wieczystemu, osobie z prawem do nieruchomości lub mającej interes prawny; wyrys udostępnia się zgodnie z zasadami udostępniania materiałów zasobu EGiB. Opłaty ustala się na podstawie Prawa geodezyjnego i kartograficznego (m.in. art. 40a–40e). W praktyce, przy sprawach prowadzonych w cudzym imieniu, dołącz pełnomocnictwo i wskaż podstawę żądania dla wypisu.
Jakie informacje zawiera wypis i jak czytać oznaczenia ewidencyjne?
Wypis obejmuje: identyfikator działki, jednostkę rejestrową, użytki i klasy bonitacyjne, dane o budynkach/lokalach oraz podstawy wpisów – z datą i podpisem osoby sporządzającej. Przykładowy identyfikator: 14 64 01_2.0001.123/6 (województwo, powiat, gmina, obręb, numer działki). W dokumentach „do KW” urząd dodaje klauzulę wskazującą przeznaczenie do wpisu.
| Element | Wypis | Wyrys |
|---|---|---|
| Charakter | Dane opisowe EGiB: identyfikatory, jednostki rejestrowe, użytki i klasy | Fragment mapy ewidencyjnej: granice, numery działek, skala, północ |
| Zastosowanie | Obrót, sprawy sądowe, wnioski „do KW” | Wizualizacja położenia, załączniki „do KW” |
| Podstawa | Rozporządzenie EGiB § 36 ust. 1–3 | Rozporządzenie EGiB § 36 ust. 4–6 |
Słowniczek: jak czytać kluczowe pojęcia w EGiB na wypisie?
Krótki słownik pojęć ułatwia szybkie odczytanie wypisu bez błędów interpretacyjnych.
Co pokazuje wyrys i jak interpretować granice oraz użytki?
Wyrys prezentuje przebieg granic, numery działek, kontury użytków i klasy gleb oraz elementy treści mapy ewidencyjnej. Porównaj granice z sąsiednimi numerami i drogami; skala oraz strzałka północy ułatwiają orientację. Oznaczenia typu „RIVa” identyfikują użytek rolny klasy IVa, symbol „B” – teren zabudowy mieszkaniowej. Gdy ogrodzenie nie pokrywa się z granicą ewidencyjną, zleć czynności geodezyjne i aktualizację EGiB przed aktem lub wnioskiem do KW.
Gdzie i jak złożyć wniosek: urząd, ePUAP i „nawigacja po portalach”
Wniosek złóż w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta na prawach powiatu, osobiście lub online. Przygotuj identyfikację działki (jednostka, obręb, numer), dane kontaktowe i – dla wypisu – podstawę/interes prawny. Online masz trzy ścieżki:
Geoportal.gov.pl – serwis GUGiK do przeglądania danych, zwykle przekierowuje do właściwego portalu powiatowego.
Portale powiatowe (PODGiK) – tu faktycznie składasz wniosek i płacisz (systemy m.in. e-PODGiK, GEO-SYSTEM, „Wrota Regionów”); linki znajdziesz w BIP starostwa.
ePUAP – alternatywa, gdy portal powiatowy jest niedostępny/niejasny; wyślij formularz P lub P+PZGiK do skrzynki podawczej starostwa.
Ile kosztują wypis i wyrys, terminy oraz formy odbioru
Opłaty nalicza się wg tabel PZGiK w zależności od rodzaju dokumentu, formy i zakresu; ostateczna kwota widnieje w Dokumencie Obliczenia Opłaty. Termin zależy od organizacji urzędu i konieczności aktualizacji EGiB (np. ujawnienie budynku).
Jak liczyć: koszt = (pozycja dla wypisu × forma/zakres) + (pozycja dla wyrysu × forma/zakres) zgodnie z tabelą opłat.
Przykład: zamawiasz wypis i wyrys w formie elektronicznej dla jednej nieruchomości – płacisz sumę dwóch pozycji; odbierasz pliki z kwalifikowanym podpisem/pieczęcią.
Formy odbioru: elektroniczna (podpis/pieczęć kwalifikowana) albo papierowa z podpisem osoby sporządzającej.
Top 3 problemy: EGiB vs KW – problem → ryzyko → rozwiązanie
Najczęstsze przypadki to: rozbieżna powierzchnia, nieujawniony budynek, błędny użytek – każdy da się naprawić na podstawie dokumentu źródłowego i wniosku do starosty/sądu.
🚨 Problem: Niezgodna powierzchnia EGiB vs KW
Scenariusz: wypis pokazuje 1000 m², KW – 990 m².
Ryzyko: notariusz wstrzyma akt, bank zakwestionuje operat; sąd wieczystoksięgowy opiera się na EGiB.
Rozwiązanie: wniosek o sprostowanie działu I-O w KW na podstawie aktualnego wypisu (przez notariusza przy akcie lub właściciela).
🚨 Problem: Nieujawniony budynek w EGiB
Scenariusz: budynek istnieje, lecz nie widnieje w wypisie i na wyrysie.
Ryzyko: bank nie zabezpieczy kredytu na „nieistniejącym” obiekcie; trudności przy sprzedaży.
Rozwiązanie: inwentaryzacja powykonawcza u geodety i wniosek o aktualizację EGiB na podstawie operatu.
🚨 Problem: Błędny użytek
Scenariusz: w terenie działka zabudowana („B”), w EGiB nadal „R”.
Ryzyko: problemy z WZ, niewłaściwe naliczenie danin, błędna wycena.
Rozwiązanie: wniosek o aktualizację EGiB na podstawie decyzji o wyłączeniu z produkcji rolnej lub pozwolenia na użytkowanie.
Wypis/wyrys vs odpis KW i mapa zasadnicza – kiedy które źródło stosować?
Odpis KW potwierdza stan prawny, wypis/wyrys potwierdzają dane ewidencyjne i położenie, a mapa zasadnicza służy projektowaniu i analizie uzbrojenia terenu. Zasada wyboru: do obrotu i KW – wypis + wyrys; do prawa – odpis KW; do projektowania – mapa zasadnicza i kopie map branżowych.
„Wypis = co i kto”, „wyrys = gdzie i jak” – komplet przyspiesza czynności notarialne, bankowe i wieczystoksięgowe.
Checklista – zamówienie wypisu i wyrysu
- Zbierz identyfikację: jednostka ewidencyjna, obręb, numer działki; przygotuj pełnomocnictwo (jeśli dotyczy).
- Wybierz dokument: wypis uproszczony (wstępnie/informacyjnie), wypis pełny (sąd/spadek), wypis + wyrys „do KW” (obrót/hipoteka).
- Złóż wniosek w starostwie/UM lub przez portal powiatowy/ePUAP; wskaż formę (elektroniczna/papierowa) i ewentualną klauzulę „do KW”.
- Opłać wyliczenie urzędu; po odbiorze sprawdź spójność identyfikatorów, jednostek rejestrowych oraz konturów użytków z odpisem KW.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Tak, praktyka wymaga kompletu wypis + wyrys z klauzulą „do KW” z rozporządzenia EGiB (§ 36).
Wypis – właściciel, uprawniony lub osoba z interesem prawnym; wyrys – udostępniany szerzej zgodnie z zasadami udostępniania zasobu EGiB.
Gdy potrzebujesz informacji wstępnych, rozliczeń podatkowych lub wniosków rolniczych; nie służy do wpisów w KW.
Przez portal powiatowy lub ePUAP; Geoportal.gov.pl zwykle przekierowuje do właściwego systemu powiatu.
Sumujesz pozycje z tabel PZGiK dla wypisu i wyrysu w wybranej formie/zakresie; urząd podaje kalkulację przed płatnością.
Złóż wniosek o aktualizację EGiB z operatem/decyzją; przy powierzchni – wniosek o sprostowanie działu I-O KW na podstawie wypisu.
Nie, do projektowania używa się mapy zasadniczej i kopii map branżowych; wyrys służy celom ewidencyjnym i obrotowi.
Źródła
- Gov.pl – Uzyskaj wypis i wyrys z EGiB (dostęp: 30/10/2025 r.)
- Rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz.U. 2021 poz. 1390 – tekst ogłoszony (PDF)
- Prawo geodezyjne i kartograficzne – tekst w ISAP (opłaty m.in. art. 40a–40e)
- Geoportal GUGiK – Ewidencja gruntów i budynków (informacje o EGiB)
Aktualizacja artykułu: 29 października 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.
Jacek Grudniewski
Absolwent Akademii Polonijnej, ekonomista, analityk produktów i usług finansowych z 19-letnim doświadczeniem. Obecnie bloger, afiliant i pasjonat nowych technologii.
Zobacz również
Jak efektywnie spłacić końcówkę kredytu hipotecznego i mądrze zarządzać „uwolnionym” kapitałem?
Chargeback – jak otrzymać zwrot na kartę?
